ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΜΒΡΟΣΙΟΥ ΜΕΔΙΟΛΑΝΩΝ

«Στό βασιλιά ἀνήκουν τά ἀνἀκτορα καί στόν Ἱερέα ὁ Ναός» εἶναι τά λόγια τοῦ ἐμπνευσμένου Ἐπισκόπου τῶν Μεδιολάνων Ἁγίου Ἀμβροσίου πρός αὐτόν τόν ἴδιο τόν αὐτοκράτορα. Ὁ τολμηρός  αὐτός Ἱεράρχης γεννήθηκε ἀπό εὐγενεῖς ξκαί Χριστιανούς γονεῖς στά Τρέβηρα τῆς Γαλλίας, ὅπου ὁ πατέρας του κατεῖχε τό ὑψηλό ἀξίωμα τοῦ ἐπάρχου τῆς Γαλατίας. Μετά τόν πρόωρο θἀνατο τοῦ πατέρα του μέ τήν μητέρα του καί τά ἀδέλφια του ἦρθαν κι ἐγκαταστάθηκαν στή Ρώμη. Ὁ νεαρός Ἀμβρόσιος ἀπέκτησε μεγάλη μόρφωση ὥστε ὁ Αὐτοκράτορας Οὐαλεντινιανός ὁ Α’τόν διόρισε διοικητή τῆς ἐπαρχίας στή Βόρεια Ἰταλία μέ ἕδρα τά Μεδιόλανα. Μέ τίς χριστιανικές ἀρετές του ὁ Διοικητής Ἀμβρόσιος γρήγορα κέρδισε τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ λαοῦ. Παράλληλα ὅμως μαζί μέ τήν μεγάλη θέση τοῦ Διοικητῆ ἀνεδείχθη καί μέλος τῆς Συγκλήτου τῆς Ρώμης. Ἕνα χρόνο μετά τήν ἄνοδό του στή μεγάλη αὐτή θέση κοιμήθηκε ὁ Ἐπίσκοπος Μεδιολάνων. Τήν ἐποχή ἐκείνη ἡ αἵρεση τοῦ Ἀρείου διαιροῦσε τήν Ἐκκλησία, τούς Ἀρειανούς μάλιστα ὑποστήριζε καί ἡ αὐτοκράτειρα Ἰουστίνα. Μετά τήν κοίμηση τοῦ ἐπισκόπου Μεδιολάνων, ἔγινε συνέλευση στόν Καθεδρικό Ναό τῆς πόλης γιά νά ἐκλεγεῖ ὁ νέος ἐπίσκοπος. Ὁ κόσμος ὅμως ἦταν χωρισμένος στίς δύο παρατάξεις. Οἱ ὀρθόδοξοι ἐπί πλέον φοβοῦνταν μήπως ἡ αὐτοκράτειρα ὡς ἀρειανή, τούς ἐπιβάλλει αἱρετικό ἐπίσκοπο γιά τοῦτο παρακάλεσαν τόν Διοικητή Ἀμβρόσιο νά μεσολαβήσει. Ἐκεῖνος βγῆκε νά μιλήσει γιά νά ἠρεμήσει τόν λαό. Ὁ λόγος του ὅμως προκάλεσε τέτοια ἐεντύπωση, πού ξαφνικά ὅλοι μαζί, αἰρετικοί καί ὀρθόδοξοι, μέ ἕνα στόμα ἐπανέλαβαν τήν κραυγή ἑνός μικροῦ παιδιοῦ πού φώναξε: «ὁ Ἀμβρόσιος Ἐπίσκοπος!». Ὁ Ἀμβρόσιος ἐξεπλάγη καί πρόβαλε τίς ἀντιρρήσεις του.Μετά ἀπ’αὐτό ὁ Ἀμβρόσιος κατέφυγε στό ἀνάκτορό του καί ἦταν  τόσο ἀναστατωμένος πού τή νύχτα ἐκείνη ἦταν ἀδύνατον νά κοιμηθεὶ. Σηκώθηκε λοιπόν, πῆρε τό ἄλογό του γιά νά φύγει, ἀλλά ἔχασε τόν δρόμο καί τά χαράματα ξαναβρέθηκε στόν τόπο ἀπ΄ὅπου εἶχε ξεκινήσει. Προσπάθησε μέ κάθε τρόπο νά ἀποφύγει τό Ἀρχιερατικό ἀξλιωμα ἀλλά ὁ βασιλιάς, μόλις ἔμαθε τοῦ λαοῦ καί τίς ἀντιρρήσεις τοῦ Ἀμβρόσιου, τοῦ μήνυσε:«Χαίρω, ὅτι τόν ἄνθρωπο πού ἐγώ διόρισα ἔπαρχο, ἡ Ἐκκλησία τόν ἐξέλεξε Ἐπίσκοπο».
Ἔτσι καί ὁ αὐτοκράτορας ὑποστήριξε τήν ἐκλογή τοῦ Ἀμβροσίου, ὁ ὁποῖος τελικά μή μπορῶντας νά κάνει ἀλλιῶς, ὑποτάχθηκε στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τό 374 ἀνῆλθε στόν ἐπισκοπικό θρόνο τῶν Μεδιολάνων. Ὁ Ἀμβρόσιος ὡς Ἐπίσκοπος μοίρασε ὅλα τά πλούτη του στούς πτωχούς καί δώρισε τά ἀπέραντα κτήματά του στήν Ἐκκλησία, χωρίς νά κρατήσει ἀπολύτως τίποτα γιά τόν ἑαυτό του. Ἀφοῦ ἀναδιοργάνωσε τήν Ἐκκλησία, ἔπειτα στράφηκε πρός τούς ἀρειανούς, οἱ ὁποῖοι εἶχαν συμβάλει στήν ἐκλογή του πιστεύοντας ὅτι θά τόν ἔχουν στό χέρι τους. Στά συγγράμματά του ἀλλά καί στίς ὁμιλίες του ὁ Ἅγιος Ἀμβρόσιος ἀποδείχθηκε ἔνας ἀκατάβλητος ὑπέρμαχος τῆς Ὀρθοδοξίας στή Δύση. Μεγάλο πόλεμο ἄνοιξε μαζί του ἡ αἱρετική αὐτοκράτειρα Ἰουστίνα, ἡ ὁποία ἀπαίτησε νά παραδώσει ὁ Ἅγιος τόν καθεδρικό Ναό τῶν Μεδιολάνων στόν Ἀρειανό Ἐπίσκοπο. Ὁ Ἅγιος τότε μέ τόλμη μεγάλη ἀπάντησε: «Στό βασιλιά ἀνήκουν τά ἀνάκτορα  καί στόν Ἱερέα ὁ Ναός, ὁ Ἐπίσκοπος ποτέ δέν παραδίδει τόν Ναόν τοῦ Κυρίου»!. Με τόν φλογερό του ζῆλο μέσα σέ λίγο καιρό κατόρθωσε νά περιορίσει τή δύναμη τῶν αἱρετικῶν καί ἐπιδόθηκε σέ συγγραφή, μελέτες ἀλλά καί στή δημιουργία ὕμνων.
Μερικά χρόνια ἀργότερα, ὅταν ὁ Μέγας Θεοδόσιος γιά νά καταστείλει μιά ἐξέγερση στή Θεσσαλονίκη φόνευσε 7000 ἀνθρώπους καί ἔπειτα ἦρθε στά Μεδιόλανα, μόλις μπῆκε στόν Ναό ὁ Ἁγιος διέκοψε τήν λειτουργία καί ντυμένος τά ἱερατικά του ἄμφια δέν τοῦ ἐπέτρεψε νά εἰσέλθει. «Τά χέρια σου εἶναι βαμμένα μέ αἶμα», τοῦ εἶπε κι ὁ Θεοδόσιος ἀπάντησε ὅτι «Κι ὁ Δαβίδ ἀμάρτησε». Τότε ὁ Ἁγιος Ἀμβρόσιος εἶπε στόν αὐτοκράτορα: «Ἀν τόν μιμήθηκες στό ἔγκλημα, νά τόν μιμηθεῖς καί στή μετάνοια»! Γιά περισσότερο ἀπό ὁκτῶ μῆνες τοῦ ἔβαλε κανόνα. Σεβόμενος τόν κανόνα ὁ Αὐτοκράτορας μέ ταπείνωση ὑπέμεινε τήν δημόσια μετάνοια.
Ὁ Ἅγιος Ἀμβρόσιος μετά ἀπό μιά λαμπρή ἀρχιερατική σταδιοδρομία εἰκοσιτριῶν ἐτῶν, ἐξεδήμησε πρός τόν Κύριον κατά τό ἔτος 397 μ.Χ. Τό σκήνωμά του κατατέθηκε καί μέχρι σήμερα φυλάσσεται στόν Καθεδρικό Ναό τοῦ Μιλάνου θυμίζοντας σέ ὅλους τήν ἀφοσίωσή του στήν Ὀρθοδοξία καί στή γενναιότητα τοῦ φρονήματός του.

Πηγή: Μορφές από το Συναξάρι, Ιωάννα Κατσούλα, Εκδόσεις ΚΥΠΡΗΣ Αθήνα 2010.